neumen notenschrift, kwadraatschrift

UNESCO IMMATERIEEL ERFGOED NEDERLAND

Het Immaterieel Erfgoed Nederland voert het UNESCO Verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed uit in Nederland. Het samenstellen van een inventaris van immaterieel erfgoed hoort daarbij. In Honorem Dei is aangemeld bij het netwerk van Nationale Inventaris Immaterieel Erfgoed in Nederland. Ook is het verzoek van het koor door te willen naar de inventaris geaccepteerd. Dit betekent dat er een erfgoedplan komt voor het behoud van dit immaterieel erfgoed.

Ons cultureel erfgoed

Het zingen van gregoriaanse gezangen, aan de hand van neumenschrift, tijdens traditionele Latijnse missen in de basiliek van Schiedam, af en toe bij gelegenheid elders in een kapel of kerk. Het koor zingt tijdens de traditionele Rooms Katholieke mis eeuwenoude gregoriaanse gezangen, doorgaans uit het liedboek Graduale Romanum. De muzieknotatie is altijd in neumen, een oud en primitief notenschrift. De zang is unisono.

Gregoriaans zangkoor

In de burgermaatschappij zijn er nog maar weinig mannenkoren over die zich op deze zang toeleggen en het wekelijks zingen. Het mannenkoor IN HONOREM DEI te Schiedam is zo’n koor. Binnen onze gelederen is nauwelijks academische kennis over de traditie waar wij deel van uitmaken. Op dit moment zingen wij onder leiding van een dirigent, Bas van Houte, die is aangesteld door de kerk waarin wij doorgaans zingen. Bas van Houte heeft zijn opleiding genoten aan het conservatorium te Rotterdam en daar ook orgel en koordirectie gestudeerd. Eén van de bijvakken is het vak gregoriaans.

De samenstelling van het koor is divers. Leden komen uit alle lagen van de bevolking. Een ander voorbeeld dat blijk geeft hoe zeer dit koor aan traditie hecht is het feit dat het in de loop der jaren niet is omgevormd tot een gemengd koor waarin naast heren ook dames zingen. Het bleef een mannenkoor bestaande uit parochianen & niet-parochianen. Opmerkelijk is ook dat het niet is voorbehouden aan gelovigen. Het geloof is geen criterium voor toetreding en dat is ook daadwerkelijk de praktijk. De gregoriaanse gezangen overstijgen deze verschillen en werken verbindend.

Christelijk erfgoed

Dit type zang is eeuwenlang door verschillende christelijke religieuze gemeenschappen en kloosterordes doorgegeven en levend gehouden. Veel gregoriaans stamt uit de 9de en 10 de eeuw en zou ontstaan zijn in een Karolingische synthese van Romeinse en gallische zangstijlen. Er zijn gregoriaanse gezangen die in latere eeuwen zijn toegevoegd. Onder muziekhistorici zijn deskundigen die menen dat elementen uit deze zang een voorchristelijke oorsprong hebben. Met name de Benedictijnen hebben zich bijzonder ingespannen om dit type zang niet verloren te laten gaan. Ook heden bestuderen zij de zang, de herkomst en de wijze van uitvoeren.

Meer informatie of muziek beluisteren, kunt u op de In Honorem Dei website

In Honorem Dei Gregoriaans mannenkoor Schiedam